1.1.2.1. Scena i a 17nadpisano.

Interlocutores.

Vmbra Leonis Zenonis Filij. Leonis Cæsaris. Basilisci.
Marci eius filij. Basilisci armati.Martiani. Leontij.
Semiumbræ 6. Facigeræ umbræ 4.

Vm: Ze: Fi:

Quæ me silentûm carcere inclusuʾ citat

Occulta uis? sepultus infernâ specu,

Et moestus inquilinus umbrosæ dom₉,

Iteruʾ diurnæ lucis aspectu fruor.

Nempè in Parentem filius nimiùm pius,

Nimiùm benignus, et meo uixi quidèm

Iniuriosus nomini, Augustus Leo

Imitatus agnuʾ: Cæsarem iuſsi Patrem.

Crudelis eſse debui natus Patrem

Iugulare, ad umbras ire si uolui pius.

Iam sera pietas, sera medicina est malo.

Populis negata iura, lex rupta, et fides

Superis, probrosus Imperî Orientis thronuʾ

---

Zeno Tyrannus calcat, inimicuʾ mihi

Nomen paternuʾ. Pollui infami lue,

Purpuram Orientis, sceptra cuʾ ceſsi Patri.

Sit sera, sed sit seria leuamen malo

Vindicta, tristes manium placet domos.

Armare nate uindice in Patrem manu,

Crudelis eſse n͠ potes Superis, potes

Vmbris uideri, quæ tenebroso sedent

Moestæ, insepultæ, pallidæ, exangues specu.

Adeste, adeste, quas dedit Zeno Pater

Crudelis animas inferis; natus Patrem

Vobiscuʾ ad umbras exigam. Tellus uiam

Reclude moestis manib₉, secum trahent

Tibi graue pondus scelere pollutum Patrem.

Umbra Fla: Ba:

Zeno cruente sequere consortem throni;

Sequere cruenta bellua, ad manes uocat

Basiliscus Imperator,

A te imperare iuſsus,

A te mori coact₉.

Umbra Marci

Turpis Erynnis cuʾcum Patre natum

Misit ad Erebi claustra profundi,

Vixi appendix miseranda Patris,

Vixi funus flebile Patris,

Zeno occidit, monstruʾ sæculi.

Umbra Ba: Arm:

Vos, qui incolitis lucida templa

Diui Indigetes, uos sceleratæ

Ambitionis iusti uindices

Foedâ plectite morte Tyrannuʾ,

Euersorem iuris, et æqui.

Umbra Marti:

Regno exegit, quos metuebat,

Ambitiosæ fraudis uindices:

---

Qui͠q Orientis uoluêre suas

Reddere leges: pereat, pereat.

Umbra Leonis Cæ:

Famis enectus torturâ luat

Sceleruʾ poenas, lustra feraruʾ

Exul inhabitet, semper͠q metu

Pallidus erret, videat͠q ora im-

Pasta luporuʾ, quoruʾ rabiem

Satiare uelit, nec nisi longos

Post cruciatus satiare queat.

Umbra Leont:

Expuat impius animam Zeno,

Monstruʾ monstro turpius omni,

Omnis honesti cæca uorago,

Et probitatis uasta charybdis.

Armet inermes gladius dextras,

De͠q Tyranno morte perempto

Populi subdita turba triumphet.

Faci: i^a

Dirâ pereat morte Tyrann₉.

Faci: 2^a

Variâ pereat morte Tyrannus.

Faci: 3 ^a tertia

Subitâ pereat morte Tyrannus.

Faci: 4^a

Lentâ pereat morte Tyrannus.

Faci: i^a

Pereat, pereat probruʾ Orientis.

Tu, qui trifidi fulminis iras

Coeli è sedibus insontes iacis,

Perime insolitâ morte Tyrannum.

Faci: 2^a secunda

Absorbe feruʾ terra Tyrannum.

Ambitioso pandite hiatum,

Quos tumulauit sanguinis helluo,

Prædo Orientis, bellua mundi.

Semi: i^a

Reus est, reus est, sanguinis et reus

Innocuoruʾ.

Sem: 2^a

re₉est, pereat.

Sem: 3^a

Reus est, pereat funere lento.

Sem: 4^a quarta

Reus est, meruit, cui tumulum neget

Terra sepulto.

Sem: 5^a quinta

Pereat Zeno,

Pereat, Coeli uolucres fædæ

---

Viscera tundant.

Sem: 6^a

pereat, pereat.

Vmbr. Leonis Zenonis Fi:

Sic eſse natus debui in Patrem pius.

Mite Parentis pereat nomen,

Pereat lentâ morte Tyrannus.

O͠es

Pereat lentâ morte Tyrannus.

1.1.2.2. Scena 2^da.

1Anastasius coniurat cuʾ Aulicis
Contra Zenonem.

2Personæ.
Anastasius. Bytias. Molorchus. Leontius.

Anas:

Venalis est iam purpuræ, et sceptri nitor

Anaste, nimia negligit forsan mora

Felicitatem: fronte crinitam arripe

Occasionem. Sceptra qui nescit dolo

Rapere, et coronas, nempe is ingenio caret,

Audacia͠q. Fraude prensari uolunt,

Rapi͠q regna. Scelera confictâ tegat

Pietate cautus; odia risu diluat:

Amoris umbra celet iraruʾ faces,

Simulet pudorem, quisquis Orientis cupit

Audire Cæsar. Tempus ad fraudes uocat

Anaste: Zeno uiuit exosus suis,

Sed saepe similis mortuo uiuit: licet

Sperare mai₉ quidpiam statu tuo.

Potes imperare dignus Orientis throno,

Præeſse dignus. Vtere ingenio, & dolis.

Sed num fauori credis, ambiguæ Deæ?

Fortuna multos eleuat, plures premit.

Licentiosuʾ semper ante oculos habe

---

Eius furorem: quidquid hæc alijs p͠t

Nocere, primùm crede nocituram tibi.

Facilè Tyrannus purpuram Aſsyriam leui

Mutat lacernâ; qui͠q mandabat tumens,

Mandata preſsus excipit; fastum exuunt

Concuſsa Regum capita fortunæ manu.

Tamen ô corona! o purpura! ô quantùm places!

Modò imperemus, cætera è fatis fluant,

Totum͠q n͠ro uertici incumbat chaos,

Et concitata turbine inimico exigant

Elementa funus. Nam͠q qui solio insident,

Et rapta fraude sceptra regnoruʾ rotant,

Decet interire, quâ iubet fatum nece.

Violenta iustos sæpe mors etiam ferit,

Etiam imperantem sortis ad nutum obruu͠t

Miseranda fata. Non recusabo mori,

Quocun͠qQuocunque lethi genere, si Imperij modò

Torquere sceptrum liceat Augustâ manu, et

Gentem superbam flectere ad nut₉ meos.

Seruuʾ imperare nec nouuʾ est, nec est frequens,

Est gloriosum, fraudibus mentem applica.

Sed hem propinquant aliqua pro genio meo

Instructa technis capita. Saluete socij.

Bytias

Quid solus ist hic?

Ana:

publicæ curam rei

Expendo.

Molor:

nempe.

Ana:

publicæ curam rei,

Curare quando Principes ceſsant bonuʾ

Co͠mune, pro se subditi curas agant.

Leon:

Pænè augurarer.

An:

facile.

Byti:

quid porrò uetat

Palàm explicare?

Ana:

Bytia nihil minus

Hoc explicandum propalàm. Sed uos fidem

Amica capita: quod palam uobis erit,

Ne fiat aliis.

Leo:

ambigis tu de fide?

Anasta:

Tibi mi Leonti debeo fidem integram;

Et tibi Molorche, Bytia, et tibi integram,

Quiqun͠q Anastum nouit, agnoscet: tamen

Firmata diris firmior constet fides.

Leonti₉:

Per has amicas spondeo fidem manus:

Per, qui est fidelis corpori appendix meo

Chalybem, cruentet ille, si fallo caput.

Byti:

Et me cruentet iste, si fallo, chalybs.

Molor:

Quicun͠q Anasto foedus infringit, cadat

Suo peremptus ense. Stringam₉ simul.

Ana:

Si fallo, ut iste uerticem attingit chalybs,

Ita me trisulcæ fulminent divuʾ faces.

Leontius

Si fallo &c.

Bytias

Si fallo &c.

Molorchus

Si fallo &c.

Anas:

Nostis probrosuʾ Cæsarem Orientis throno

Tractare habenas? sæculi est n͠ri pudor

Talem imperare Cæsarem Orienti.

Leo:

placet

Animus Anaste; perge meliùs, te explica.

Anas:

Si desit alia dextera, hæc tollet luem.

Isto reuellam chalybe sceleratum caput.

Bytias

Lento in Tyrannuʾ scelere uindictam para;

Properata nimium poena in authorem redit.

Ana:

Dilata nescit ira uindictam exequi.

Byt:

Dilata cautè promouet tacitum scel₉.

Ana:

Properata melius sceleris inueniunt moduʾ,

Quanquam quod animus iste constituit semel,

Differe si fors cogitur, solet exequi.

Leon:

O te beatum Anaste, si imperium lue

Istâ repurgas! arte, quacun͠q id potes,

Conare, iunctæ seruient nostræ man₉.

Ana:

Quacun͠q fiat arte, si fiat semel

Satis Orienti est: cura me socij manet.

---

Compendioso scelere si fiat, nihil

Vlli timendum est. Si per Augustæ manu?

Nemo patrati sceleris hic fiet reus.

Vos ite, curam hanc altius pectus bibet.

Adulta pandam consilî arcana socijs.

Non crede amicis, quidquid in animo latet.

Si credis aliqua, plurima reserua tibi,

Sæpe in timorem nimia degenerat fides.

Et rarus est amicus ex multis, cui

Tutò reueles multa: sed cui omnia

Arcana pandas, neminem ex cunctis puta.

Anaste magno spiritu aggredere scelus.

Precaria eſse purpura uidetur; potes,

Potes imperare: sæpiùs tibi abnuitannuit

Augusta: sæpè in te reflexit lumina.

Quod si lacernam hanc purpurâ mutes? potes,

Aude anime: quid te magn₉ exterret labor,

Periculo͠q plena res? nihil time.

Per dura crescit animus audacis uiri.

Quem destinauit gloriæ sors, et throno

Felicitandum, casibus magnis probat,

Periculis͠q. Scilicet magno solent

Constare magna. Iam capillatâ tibi

Occasionem fronte sors ultrò obtulit.

1.1.2.3. Scena 3^a.

1Anastasius sibi Ariadnam
Imperatricem conciliat.

2Interlocutores
Anastasius. Ariadna. Germilius Aulicus.

Anas:

Augusta cunctis sola dimiſsis uenit

Meridiatum, ut solis æstiui faces

Horti sub umbris temperet. Coelum fauet

Anaste; uolue te, reuolue te: dolos,

Fallacias͠q concipe, et aliquid noui

Confinge; facilis fiet acceſsus — —²

Ariad:

Iam spirat aura mitior,

Zephyri, fauonij͠q,

Radiate bella lumina,

Ocelluli͠qOcellulique terræ.

Radiate pulchræ stellulæ,

Et explicate uultum:

Vos candidata lilia,

Rosæ͠q purpuratæ,

Humi iacentes Narduli,

Croci͠q fla͠mulantes.

— — — — — quis hic?

Solicitus, ore toru₉, et ueluti sui

Immemor Anastus, grande quid animo coquit.

Huc ades Anaste.

Ana:

Augusta quam Diui uelint

Diu imperare publico Orientis bono.

Ariad:

Quod hic per hortum pectore arcanuʾ coquis?

Ana:

Augusta sanguis Cæsaruʾ, Orientis Dea,

Arcana nulla pectus hoc famulum coquit.

Si quid lateret abditum, Augustæ illicò

Panderet Anastus: illa, quæ uoluo, patent;

---

Et quæ per omnem uulgat Orientem mala

Rumor nouiſsimus.

Ari:

recense protinus.

Ana:

Hac causâ ad hortum regium acceſsi Dea,

Famulo obsequenti, Augusta, ut ignoscas, precor.

Ariad:

Nr͠æ saluti وsulens semper ptpotes

Accedere isthuc.

Ana:

uereor, ut turbet animuʾ,

Quod fama narrat.

Ari:

pectus Augustæ gero

Ana:

Nouit id Anastus, digna, quæ pro Cæsare

Sceptra modereris Cæsare extincto Dea:

Animus uirilis pectore Augustæ sedet.

Aria:

Effare tandem.

Ana:

Odoacer ingenti impetit

Iterum Quirinos militum armatus manu.

Ariad:

Ita nempe sceptra gestat Isaurus me₉:

Non tam rotare sceptra, quùm scyphos p͠t.

Ana:

Hæc indicare paucula obsequij mei

Reor fuiſse.

Ariad:

Anaste quam fidus mihi es,

Tantum fauorem semper impendet tibi

Ariadna.

Ana:

tantum merita͠n poscunt mea,

Quanto fauore Augusta me seruuʾ hactenus

Suuʾ beauit.

Ari:

dignus est certè uir hic

Meliore sorte: fidus, humanus, pius,

Nulli molestus, promptus imperia exequi:

Maius͠q in illo quidpiam inceſsus notat.

Frons alta, uultus hilaris, oculoruʾ faces.

Sic sæpe D͠no serv₉ est, melior suo.

Tam rara forma mentis arcanuʾ uelut

In foribus hedera fixa designat suis.

Quodcun͠q cernis extimuʾ, uultus, color,

Loquela, greſsus abditos pandunt sinus.

Pictura facta loquitur, et uultus sui

Animi latentem spiritum. In tabula uelut

Natura pinxit corporis quidquid dedit.

Nimiùm repentè sustulit uultus sui

---

Nobis nitorem. Germilie, Anastum uoca.

Hac præteriuit; sequere, ad Augustum, iube,

Veniat citatus. Bibulus ô tandem senex

Cum fæce ructet spiritum, et in Orcuʾ uomat

Temulentus animam. Anaste, pauca te uolo.

Recede rursuʾ Germilie: soli loquar.

Ain' loquacis ore rem famæ cani?

Ana:

Paſsim per urbem Augusta.

Ari:

Zenoni fauent?

Ana:

Augusta parce, si quod est uerum, eloquar.

Aria:

Nil metue.

Ana:

uulgi sensa te scire addecet.

Ari:

Effare. Cæsar peſsimo est nobis loco:

Meliore Anast₉.

Anas:

obsequi promptus tibi

Tantis Anastus imparem fauoribus

Se confitetur, te licet penitus colat,

Amet͠q diua, Augusta, delicium Imperî.

Ariad:

Cedo mi Anaste, sensa quæ uulgus fouet,

Et quo Maritum Cæsarem affectu colit?

Ana:

Planè execrantɿ, barbaruʾ, excordem uocant,

Bibulum, inopem͠q mentis, indignuʾ throno.

Ariad:

Et quid tu, Anaste?

Ana:

splendidi ut solis iubar

Quous͠q lucet, ueneror: argentum dein

Absente Sole, Cynthiæ promptus sequor.

Ariad:

Tibiné sol est ergo capularis senex?

Ana:

In ortu adoro.

Aria:

si occidat, sim Cynthia.

Ana:

Semper fuisti diua.

Ari:

quâ loqueris fide?

Ana:

Quacun͠q uerax poſsit aliquando loqui.

Ariad:

Anaste fidus eſse si nobis uoles,

En tibi Ariadnæ dexteram.

Ana:

serv₉ Deæ.

Ariad:

Seruire nescis genitus ad magna.

Ana:

infima

Amplector ultrò, serv₉ æternum Deæ.

Ariad:

Si uis Maritus.

Ana:

hoc uetant Superi.

Ari:

uolunt,

Sequere uolentes.

Ana:

imperas.

Ari:

ita statuo.

Ana:

Quis est Anastus.

Ari:

Cæsar, Ariadnæ placet.

Ana:

Abiectus inter infimos aulæ.

Ari:

thronum

---

Scandet Orientis altior cu͠ctos super

Aulæ ministros.

Ana:

Coniugem Augustam potest

sperare Anastus?

Aria:

si modò Augustam p͠t

Amare, non iam speret, ast credat suaʾ.

Anas:

Ariadnam Anastus? Theseus fiam tibi;

Quacun͠q diua porriges filum, sequar.

O me beatum! Diua tu me hodie beas!

Ariad:

Et tu me Anaste, fata si bibulo seni,

Quæ tardiora se mouent, citò expedis.

Ana:

Facili labore. Sæpè temulent₉ mero

Ingurgitatur mortuo simillimus.

Iube sepulchro foetiduʾ inferri senem;

Ego peierabo mortuuʾ, et mecuʾ pari

Animo Sodales Cæsari addicti suo.

Hæc cura te non urgeat; iube modò

Condi cadauer; interim fidis ego

Custodiendum Cæsarem in tumulo dabo.

Ariad:

Benè est, mi Anaste, digne, qui sceptrum rotes.

Ana:

Exosculari liceat extremam Deæ

Oram.

Aria:

Mi Anaste, Coniugis dextraʾ cape,

Hodie citabo uictimam Acheronti senem.

Ana:

Fauetis astra, purpuræ optatum decus

Induet Anast₉. Terminum spei attigi.

Quid non cupido gloriæ, quid non p͠t

Theatruʾ honoris? utere ingenio tuo

Anaste, faustos exitus spondent tibi

Principia, nemo fit repentè maximus.

Qui scandit alti₉, per ambages eat.

Fraudes measmet rideo, et miror dolos.

Pudor impudentis fronte mentitus sedet,

Fastus sepultus cordis in fundo latet:

Cum iura perdo, Augusta me tamen putat

Æqui, boni͠q uindicem: fucuʾ facit

---

Fatuus amoris ignis Ariadnæ: thronuʾ,

sceptrum͠q, Purpuram͠q, non Ariadnam amo.

Sed seruiendum tempori, quod͠n p͠t

Præstare uirtus, scelerae quid quæri uetat?

Modò imperem₉, interest nihil benè, an

Malè; an dolo, antan uirtute. Sed forsan scelus

Torquebit animuʾ conscium? multos solet

Exulcerare Carnifex intus latens.

Sors dura cordi est, quando, quod cupit, timet.

Reciprocatur animus: occultum malum

Curis secundis seruo: quod cunctis patet,

Primuʾ est. Modò Oriens me suuʾ agnoscat caput,

Seruum͠q Anasto Cæsari flectat genu,

Vrgere poterit reliqua fatorum rigor.

1.1.2.3.1. Chorus Primus.

1Genius Anastasij ab adulatione, et simulatione
elementa Ambitionis condiscit, et adnitente Nemesi
Genium Zenonis ab Imperio removet.

2Interlocutores.
Genius Zenonis. Ge: Anastasij. Imperiuʾ. Ambitio.
Simulatio. Adulatio. Nemesis.

Ge: Ze:

Dominamur orbi.

Nem:

purpurʾ

Depone cuʾ corona.

Im:

Indignus est, indignus est,

Melior ferat coronam.

Manus rubesc͠ut sanguine,

Et sanguine innocentum.

Neme:

Indignus es, da purpuram,

Da sceptra, da coronam.

---

Ge: Ze:

Post fata ponam purpuraʾ,

Post fata sceptra ponam.

Ambi:

Indue audaces animos Anaste,

Sors fauet, sortis fauor alta spondet,

Purpuram spera, potes Imperantis

Sceptra rotare.

Gen: An:

O mihi fausti radiate soles!

Sim:

Nulla sinceri caleat cruoris

Gutta, si speras Orientis eſse

Cæsar Anaste.

Adu:

Blandior uultu, genibus͠q curuis:

Sæpe magnatum redimes favores;

Purpuræ optatum decus obtinetur

His elementis.

3NOTNI ZAPIS 1

4ut re mi fa sol 34to se izbriše in na to mesto pride slika notnega zapisa 1

Adu: 35Nosilec replike ni podčrtan.

Nil humile, nil exile, nil debes loqui

Paruuʾ, fauori Principuʾ ut rectè lites.

Sic occupata corda Magnatum solent

Annuere uotis, proximuʾ est altè gradum

Proferre, quando sponte magnoruʾ fauor

Ambit clientes. Disce quô incantes dein

Tenore honorem; præcino, iunge modulos.

5NOTNI ZAPIS 2

6ut re ut sol fa fa mi mi 36to se izbriše in na to mesto pride slika notnega zapisa 2

Adu:

Est ut remrx? ut rex appella. Est obscur₉, ut nox? uoca

Ill^mum, ut sol sol. Est abiect₉? uoca magnificuʾ. Est tibi inuidus?

Fa, Fa, Fautorem nomina. Est hostis? tuum uoca, mi, mi.

---

Simulatio

Aſsume laruaʾ, luditur

Hoc sæpè mundus ore.

Inflecte sæpè poplitem,

Et purpuras adora.

Et ride sæpe lætior,

Et osculare dextras.

Adula:

Subtiliore paululum uoce accine.

7NOTNI ZAPIS 3

8fa mi re sol fa mi re re mi fa sol. 19Notni zapis 3

Impe:Imperium

Alius coronaʾ, et purpuram

Aſsumat Imperator.

Neme:

Recede turpis bellua,

Tyranne sceptra pone.

Ge: Adu:

Ambire si fas Imperî

Sceptrum͠q, purpuram͠q.

Est apta ͠nra dextera

Illud rotare sceptruʾ:

Et melius ista purpura

͠Nros teget lacertos.

Neme:

Indignus est, indignus est

Ambit sub inuolucro.

Sinceritatis osor est;

Laruatus est Anastus.

Impe:

Potest tamen pro bellua

Laruatus Imperare.

Nem:

Indignus est, superbus est,

Sceleratus est Anastus.

Impe:

Indignus est, indignior

Zeno, fauemus, imperet

Zenone preſso Anastus.

---

Neme:

Sceleratus est, uter͠q

Alter flagellet alterum.

Mutate clypeos: scelere plectatur reusscelus .

Quacun͠q

Zenone funerato,

Vindex satelles Numinis

Sequar, sequar Tyrannuʾ

Ge: Ana:

Elementa prima Cæsares,

Qui nesciunt fa, mi, re:

Illi imperare nesciunt;

Et nesciunt subeſse.

Ergo opprimantur, opprime,

Feri, neca Tyrannum.

Ambitio

Quem destinauit uictimæ sortis furor,

Illum coronat prodromus mali fauor.

Neme:

Tuo labore uindica

Quam postulas coronaʾ.

Gen: Ana:

Simulabo sic rotatrix,

Fortuna uersat Cæsares,

Reges͠q, Principes͠q.

Vertigo magnos occupat

Rotat͠q.

Im:

cede protinus

Sceptrum͠q, Purpuram͠q.

Neme:

Crimine crimen Superi plectunt,

Quod scelus uni est, poena est alteri.

Dextras maculant sæpe Tyranni,

Dum maculatis sanguine dextris

Sceptra eripiunt. Discite, quotquot

Sceptra rotatis; cum uos minimè

Cura fatigat, ponendi manu

Sceptrum, et fasces, tunc uos maximè

Plectit Nemesis uindice flagro,

Semper dubia est uita Tyranni.

---

1.1.2.4. Scena Quarta

1Zeno inter epulas ab Ariadna inebriatur, et sopit₉
ceu mortuus in sarcophaguʾ detruditur.

2Interlocutores
Zeno. Longinus. Vrbitius Præ: Satrapæ 4. Anastasi₉.
Bytias. Molorchus. Leontius. Ariadna. Vmbræ 4.
Aulici.

Zeno

Rutila decora lux renidenti face

Formose Phoebe, sparge fla͠mantem comam,

Auro superbus fusilli, et festum diem.

Testare lætus. Tu͠q geminato satu

Generate Iacche! pereat hic iocis dies.

Pulsate chordas; Orpheus doctâ manu;

Arguta fila uerberet: scyphos trahat.

Quàm saxa meliùs.

Symphonia intercedit

Zeno

— — — Coniugi Augustus meæ

Propino ab arte Dædala scyphum grauem.

Aria:

Superi perennes, Cæsar, aſsign͠et dies.

Zeno

Porrige recenti poculum spumans mero.

Longine frater, poculuʾ hoc hodie tibi

Exhauriendum funditus: fratris tui

Est in salutem.

Lon:

longa Zenonem salus

Decus Orientis Imperî Augustum beet.

Ariad:

Choros Ephoebi facite numeroso pede.

Zeno

Euoë bibamus: cimbijs totis fluat

Nectar Deoruʾ. Gaudij Princeps dies

Totam per urbem concrepet. Famuli meruʾ hùc.

Profundiore quod natat puruʾ scypho.

Ariad:

Geniale mensam Cæsaris preſsat meruʾ,

Auro͠q ludit lachryma falerni soli;

Qualem nec ipse forte Ganymedes Ioui

Coelo propinat. Cæsar Ariadnæ tuæ

Annue.

Zeno

Perenna. Merge Zenonem liquor

(Dulcis Lyæi:) gaudium accendant chori

Zeno

Famuli Lyæuʾ. Frater imperiuʾ scypho hoc

Fratri propinat.

Lon:

Frater id longuʾ tibi

Auguste Cæsar optat.

Zeno

hoc læt₉ bibe.

Lon:

Quo tam repente territus tremis malo?

Zeno

Remouete monstra.

Ari:

qualia? Hic monstri est nihil.

Zeno

Et non uidetis? pallido turpes situ?

Lon:

Quid mente uersas?

Zeno

quod oculis cerno meis.

Aria:

Temulentus umbras ipse وfingit sibi.

Expue Lyæuʾ; monstra monstrauit meruʾ.

Zeno

Videtis? heu me! sanguine aspersus lat₉

Iugulum, caput͠q!

Lon:

ubi? quis?

Zeno

et arma fulgurant.

Enses rotantɿ, et minæ: me, me petunt.

Lon:

Ceſsa Lyæus phasmata expinxit tibi.

Zeno

Mensis in ipsis uindices umbræ sedent.

Hominis cadauer aliquod illatum reor.

Anas:

Sepeliat umbras Bacchus, h͠uc scyphuʾ cape

Auguste Cæsar.

Zeno

ominis aruspex mali,

En umbra ab ipso Cæsari illudit scypho.

Vrbi:

Ego phasma nullum conspicor. Fallit meruʾ.

Zeno

Video cruenti uulneris certas notas,

Quas fecit ensis; facta memorantur mea,

Animum͠q feriunt. Tela suggerite, uolo

Vmbris uel ipsis obuias umbras dare.

Ariad:

Caſso pauore te rotas: nihil time

---

Auguste Coniunx, turba famuloruʾ uigil

Armata dextras Cæsari seruit suo.

Vina repetamus, redeat ad numeros chorus.

Lon:

Euoë Lyæe! Cæsari fratri, faces

Semper benignæ Cynthij ut radient, precor.

Zeno.

Qualis rubenti Phosphorus uultu diem

Præit serenam, noctis ubi nigruʾ chaos,

Et agmen unà sideruʾ è Coelo fugat:

Talis minore lumine et frater nites,

Et antecedis Cæsarem fratrem minor.

Euoë Lyæe! Morpheus grauat oculos.

Infundite illud cymbium ualdè capax,

Hoc me ad soporem prouehet cymbæ genus.

Lon:

Byzantioruʾ ciuium hac cymbâ sal₉

Natet proboruʾ. Augusta, si licet, tibi,

Ariad:

Longine saluu₉salu₉ salu₉ 40Zapleteno mesto: pokriva se več slogov: del, add, abbr, expan esto. Dormitas, puto,

Auguste Coniunx.

Lon:

frater in somnuʾ ruis?

Ariad:

Non est sopore mers₉, hoc lethi est genus:

Non planè inanis horror umbraruʾ fuit.

Lon:

Auguste Cæsar frater, an fratrem tuuʾ

Audire renuis?

Ana:

frigus est mortis nota:

Totus rigescit.

Ari:

uiue delicium meum

Auguste. Dira fata! funestum diem!

Longine ne quid aula turbaruʾ citet,

Pro fratre cautus dispice. Hinc testes procul

Abscedite omnes: limen obseruet uigil.

Ana:

Vixit Orientis arbiter.

Lon:

uixit! dolor!

Præsagus ante manium uidit choros.

Ariad:

Longine propera: nesciat uulgus necem.

Ana:

Periculosè Cæsaruʾ mortes solent

Spargi in popello.

Ari:

perge nigrantem diem

Ego sacrabo luctui.

Lon:

ut iubes, agam.

Ariad:

Abijt Lyæo cæcus, et credit nece

Periſse fratrem: gaudijs͠nris fauent

Anaste Superi. Foede, capularis senex,

Ludibrium orbis, turpe monstruʾ sæculi,

Viuens ad umbras ibis enectus fame:

Ructa sepulchruʾ pollue incocti meri,

Auidus regestas exedens rursus dapes,

Socios Anaste sceleris arcani uoca.

Anas:

Meditor id ipsuʾ: numerus est trinus satis,

Quibus sepulchri cura mandetur.

Ari:

citò

Age rem, priusquam reuomat ingestum meruʾ.

Ana:

Actutum.

Ari:

ad umbras, ad stygem, ad lethes uaduʾ,

Byzantioruʾ Cæsaruʾ infanduʾ probruʾ.

Tumulo Lyæuʾ despue, et rursuʾ bibe

Sepultus ante funus. I fera,͠n homo.

Condite sepulchro Cæsarem, ubi animam quo͠q

Inter Lyæuʾ ructet, acceſsuʾ aulicis

Cunctis negate: Anast₉ ubi uolet, date.

Molor:

Augusta quidquid imperas, factum puta.

Aria:

Succedit ar t₉ 41Pokriva se več slogov: abbr, expan, sic, corr artus; perge iam lepos me₉.

Restat corona uerticem ut cingat tuuʾ,

Sed hoc labore constat.

Ana:

ut uideo, leui,

Si me Maritum deligis, curam mihi

Comitte Diua; Satrapis fuco tuis

Cum cautus ora illeuero, audacter mihi

Impone mitram, cætera ex uoto fluent.

Venena melle tecta sat tutò latent.

Aria:

Potens in aula semper Vrbitius fuit,

---

Hunc demerebor; ne mali quicquaʾ cieit.

Auguste uiue, nam͠q iam talem reor.

Ana:

Ariadna dulce nomen, admitte famuluʾ

Tibi obsequentem.

Aria:

Cæsarem.

Ana:

uix duʾ decet.

Ariad:

Meuʾ

An:

tuuʾ eſse si iubes, amabo meuʾ.

1.1.2.5. Scena Quinta.

1Anastasius captat fauorem Primatuʾ Aulæ.

2Interlocutores
Anastasius. Satrapæ 4.

Anas:

Indue feroces spiritus, thronuʾ premes

Anaste Cæsar; plurimuʾ quisquis ͠pt,

Plus poſse gestit: rarus est, quem sors tua

Satis beârit: magna, qui poſsunt, uolunt.

Nunquam quiescit, quidquid est supra leue

Vulgus repostum: mens boni alterius capax

Aliud ab alio anhelat. At statuet modum

Cupiditati Anaste, ubi orbis audies

Monarcha. Sed iam subdolo ingenio est opus,

Vt Satraparuʾ uota وsignent tibi

Sceptruʾ, et coronam. sæpè fortunæ fauor

Ingenia magna sustulit, cum distulit.

Diù seruijsti, purpuraʾ tandem geres.

Nunquam abnuendam purpuram astuto reor,

Si dat gerendam diua, quæ Reges facit.

Si purpurata est sanguine, et bibit scel₉,

Qua parta primuʾ est arte seruari ͠pt.

Per scelera semper sceleribus tutum est iter.

Impunitatem criminis crimen dabit.

Sed appropinquant Satrapæ: fucuʾ para

---

Simula dolorem, sceptra diris deuoue.

Quisquamnè vitæ credat? heu quantas uices!

Fugitiua tempora uolucri euoluunt rotâ!

Quidquid per orbem surgit, hoc etiam cadit.

Sat:

Solus remotas arbitris quid pectore

Versas Anaste?

Ana:

præter humanas uices,

Et res caducas cogito omninò nihil.

Sat:

Sed unde pietas tanta iam tibi accidit?

Sat:

Vino sepultum Cæsarem forsan doles?

Ana:

Doleo sepultum manibus istismet meis.

Sat:

Mirum quod aula nesciat.

Ana:

miruʾ nihil

Vos scire, qui adfuistis.

Sat:

at somnus fuit,

Quando temulentus inter Augustæ man₉,

Fratris͠q uultu pallido inflexit caput.

Sat:

Hic sæpe morbus Cæsarem aflixit aliàs.

Ana:

Afflixit aliàs sæpe, et extinxit semel,

Multi antecedunt turbines, laxam ratem

Pontus priusquam sorbeat: sæpe enatat,

Quæ mersa tandem fluctibus nauis perit.

O fluctuantes turbines! reruʾ ô uices!

Cæsar Orientis occidit; Cæsar fuit,

Cadauer est iam foetidum, et meruʾ nihil;

O gaudioruʾ funera! o risus leues!

Quis tam caducum purpuræ exoptet bonuʾ?

Quis fulminanti basiet sorti manuʾ?

Et sceptra prenset? magna circumstant mala

Magnos: repente concidit, qui altè stetit.

Zeno reliquit purpuram, et sceptruʾ, et mitram,

Iacet sepultus subter umbrosa specu.

Sat:

Sed age, dolori tempus indulge tuo,

Nobis͠q pauca ediſsere, Augustam dolor

---

Aliquisné subijt.

Ana:

modicus, ut quidèm arbitror,

Imo audijſse quispiam è͠nris ait,

Iam destinatum Coniugem Augustæ nouuʾ.

Sat:

Vt illa nempe Cæsarem sibi deligat.

Ana:

Si bellicosum, prouidum, iustum, pium,

Et liberalem deligat, quid non uetet?

Sat:

Amore captæ foeminæ malè iudicant,

Amor eſse iudex peſsimus recti solet.

Anas:

Fortaſse uestro quempiam è numero legit?

Sat:

Si me probarem Cæsaris uobis notas

Iusti, pii͠qCaesares regnant benè,

Feliciter͠q, et subditas gentes beant.

Sat:

Ambire nolo purpuram, sed si mihi

Sorte offeratɿ, æstimo, ignaui foret

Respuere.

Ana:

magni Satrapæ uestram puto,

Est aliquis, ille quisquis est, et me beet

Aliquo fauore.

Sat:

Anaste si mihi annuit

Fortuna, te aulæ Principem agnosco meæ.

Sed وsulenduʾ est publicæ curam rei.

Non minima cura est purpurâ ornari uiruʾ,

Qui tam potentis Imperî sceptruʾ rotet.

Ana:

Adhuc Anaste sortis arridet fauor,

Et turbinatas æquoris placat minas.

Cui iam potentes Satrapæ imperij fauent,

Prope est beatus: rapere sic animos͠pt,

Quocun͠q uergat, subsequi aſsueuit leue

Vulgus Dynastæ Cæsarem; hoc unuʾ uide,

Vt sceptra teneas, reliqua cuʾ sceptris tenes.

Iteruʾ appropinquat aliquis.

Sat:

o salue mihi

Amate Anaste, pauculis, ordooro, expedi,

---

Quem destinârit Cæsarem Augustæ fauor.

Ana:

Ignota quæris Principuʾ, ô raruʾ decus!

Quod audijſse me scio, unuʾ ex aulicis,

Quos inter unus emines, credo tibi,

Spondere diuos Purpuram.

Sat:

o si Coelites

Hac me bearent parte, tu primus mihi

Fores Anaste consilî causâ comes.

Ana:

Indignus equidem munere hoc serv₉ foret.

Sed si allubescit Principi, spera; dein

Ne moliatur quidpiam alienus furor;

Eò reduces Satrapas, ut ius suum

Cedant legendi Cæsarem Augustæ; leuis

Erit Orientis scandere ad thronuʾ labor.

Suffragioruʾ calculi si omnes simul

Vnius ex arbitrio Augustæ cadant.

Ego frequenter aulicum limen tero;

Augusta fidit plura, quàm multis, mihi:

Laudabo te præ cæteris, cum se dabit

Occasio; nam laude captiv₉ anim₉

Persæpè trahitur, quod͠q laudatum audijt,

Solet adamare. Foeminæ est facilis amor.

Sat:

Fortaſse temet deligit, si diligit.

Ana:

Sed nunquam amori iuncta Maiestas throno

Considet eodem: deligit, quem ͠n amat.

Sat:

Sapienter ista statuis: abrumpo moram.

Valeto Anaste.

Anas:

Principem diui beant,

Res est peracta, purpuræ solùm nitor,

Et sceptra desunt, publicuʾ aſsensuʾ dolus

Extorsit. Euge! prosperè, et feliciter!

Pro te loquetɿ iste, cum pro se uolet.

Abiectus inter infimos uilis iaces

---

Anaste, sole crastino inscendes thronuʾ,

Et iura populo, Satrapis leges dabis.

Credit Ariadna, Satrapæ fidunt; gement

Vtri͠q, quando Anastus imperium reget.

Sæpè explicatis fluctibus silet mare,

Mox dormientis frangit elementi fidem.

Turbo uiolentus, at͠q decumanuʾ gelu

Co͠miscet ater Africus, torpor maris

Boreæ procellas anteit, adulatio

Blandus furoris prodrao 42o čez a mus post se trahit

Documenta sera Principuʾ ludi fidem.

Indignus aulâ est ille, qui nunquam potest

Mentiri, et ora sublinere crebris dolis.

Sic machinatrix fraudium, falsi Parens

Exosa ueruʾ dedocet,quidquid probæ est

Sinceritatis, edocet quidquid styge

Mendacioruʾ nascitur. Ab aula fuge,

Quicun͠q turpe fallere, aut crimen putas.

1.1.3.1. Scena Prima.

1Anastasius ope Ariadnæ Augustæ Imperator renunciatɿ
reclamante Euphemio Constantinopolitano Patriarcha,
donec Anastasius fidei promiſsionem porrigat: tum inauguratɿ.

2Interlocutores.
Ariadna Aug: Vrbitius. Satrapæ. Euphemius Patriarcha.
Anastasius. Aula.

Ariad:

Post luctuosa fata Zenonis mei

Vestruʾ est potentis Imperî su͠ma capita,

Patriæ Patres statuere; qui Orientem regat,

Sapiens, quietus, publico intentus bono,

Custos pudoris, impiger, iustus, pius,

Fortis, benignus, prouidus, comis, sagax:

Qui uultu eodem semper ex nullo metu

Mutet colorem, prosperam sortem pari

Animo, et furentem qui ferat compos sui:

Qui ͠n timore subditos ferax regat,

Sed miti amore præsit humanus suis.

Instabile multis fecit Imperium metus.

Precaria eſse sceptra terroris solent.

Si stare sensu uultis Augustæ Patres.

---

Iam destinatus talis est Cæsar mihi,

Qualem nec ætas uiderit forsan prior,

Nec alia habebit, sceptra qui forte renuet:

Sed credo primùm Cæsarem hæc uirtus decet

Non ambijſse sceptra; dignus est caput

Eſse omnium ille, qui studet subdi omnibus.

Nec sceptra tales optimè gerunt,

Qui ab insolentis spirit₉ fastu tument;

Quod ex cruenta purpura trahant genus,

Titulos͠q auoruʾ censeant inter suos:

Virtute nullus titulus est maior, cui

Dat regna uirtus; prosperè semper regit.

Egregi₉ esto Cæsar, è grege sit licet.

Sat:

Sapienter hæc adducta te dign??? 44izbrisano – obledelo črnilo a ??? 45izbrisano - obledelo approbant

Augusta, cui suffragium cedam meum.

Est dignus imperare, qui placet tibi.

Euphe:

Pietate crescant regna, sit Cæsar pius,

Sit fortis, et sit iust₉, et sit quo͠q potens.

Quisquis Orientis sceptra tractabit manu,

Seu hunc superbuʾ purpuræ exornet genus;

Seu premat egestas, animus ex omni angulo

Scit exilire, et ferre par Coelo caput.

Æ͠q lacerna, ac purpura Heroës parit,

Quem fasciauit mater in humili casa,

Par fasciatis purpurâ, si uult, erit.

Pietas, et animi feruor in quouis͠pt

Corpore latere; sæpiùs in humili latet

Sat:

Augusta sola Cæsaris semper thronuʾ

Calcare digna, Coniugem quisquis suam

Te Diua habebit, parte͠n minima ??? 46packa na papirju suos

Minuet labores: nempe dum consors r??? 47packari

Vi pollet amplæ mentis, ingenio sagax,

Prudens͠q, pariter publico incu͠bit bono,

---

Sortita curas Coniugi æquales: rotat

Facilè Maritus sceptra, felicem reor,

Dignum͠q nostri purpurâ Imperij uiruʾ,

Quem tu Maritum deliges; uel si foret

Postremus aulæ: calculum, et uotum tibi

Resigno Diua; Cæsarem, ut lubet, lege.

Sat:

Consulta ͠n consulta sunt, cum n liquet

Tractata causa: Cæsarem Orienti dari

Semper receptum publico uoto fuit.

Augusta parce, legibus morem gero;

Non damno prudens consilî arcanum tui,

Sed iure͠nro mauelim edici palam,

Cui destinetur purpura Orientis uiro,

Iustusńe sit, piusnè; num fortis, sagax,

Num liberalis: iudicat nemo benè,

Qui ͠n, priusquam iudicet, norit uiruʾ.

Ariad:

Nil derogamus legibus uestris Patres,

Vestro est legendus Cæsar arbitrio; meo

Maritus, alium legite, si uultis: tamen

Considerate si mihi ingratis libet

Viuere, mori͠q. Augusta si quondam fui,

Fui fauore Coniugis: si n ero,

Ingratitudo turpis in uestrum cadet

Caput retorta.

Sat:

Diua si noscam uiruʾ,

Quem destinâsti purpuræ; poſsuʾ tuuʾ

Probare sensuʾ, nequeo si nondum mihi

Vel uisus est, uel notus, ignotis malè

Co͠miſsa sæpè sceptra.

Eup:

sic etiam reor.

Sat:

Augusta cuius temperat mentem Themis,

Pietas͠q semper certa regnoruʾ salus:

Toties fauores debeo expertus tuos

Reciprocare: quisquis arbitrio tuo

Delectus est Maritus, est Cæsar meo.

Sat:

Vel sola nobis impera; uel quem libet

Cæsarem Orienti, Coniugem ??? 48luknja v papirju tibi elige.

Sat:

In te recumbit Imperî Orientis decus,

In cuius animo est aliquid humano prius,

Augusta, quem tu Coniugem agnosces tuuʾ

Nos imperantem delige Patriæ, et tibi.

Ariad:

Vobis supremuʾ Principes regni locum

Aſsigno, uestro, dicite, quis animo sedet

Sensus.

Vrb:

potestńe quispiam errare in tuo

Augusta sensu? quisquis ex nutu Deæ

Sceptruʾ capeſset, imperet, dignus uel hinc

Quod tibi placere meruit.

Torpes

Orientis dec₉

Vnuʾ superstes Diua, quod probas, probo.

Ariad:

Ego mihi charuʾ Coniugem:imperio pium,

Fortem͠q legi Cæsarem, Anastasium.

Vrbi:

Auguste uiue Anastasi

Mille uiue sospes annos.

Omnes

Auguste &c.

Ana:

Men’ Diua tanto Cæsarem imperio iubes

Præſse? quis sum ego? silentiarium

Inter minores aulicos egi tuos:

Nunquam imperare didici, ineptum me throno

Vis insidere.

Aria:

non malè imperium regit,

Qui regere semet didicit.

Ana:

ex humili traho

Genus crorecruore.

Ari:

nobilem uirtus facit.

Vrbit:

Auguste uiue Anastasi

Orientis Imperator.

Omnes

Auguste &c.

Ana:

Facilis ab alto lapsus est.

Ari:

uirtus thronuʾ

Firmabit

Ana:

ast ego sapere alioruʾ uelim

Doctus peri͠clo; peſsimè magni cadunt.

Ariad:

Plebea tantùm in capita sors sæuit mala.

Ana:

Dic hoc Leoni, Gratiano, dic Probo,

Dic Gordiano Augusta, dic Iulio, alijs.

Ariad:

Quod in Tyrannos potuit, hoc in te nequit

Fortuna facinus, quæ bono nulli nocet.

Sibi quis͠q sortem moribus fingit suis.

Vrbi:

Hinc se coronâ Cæsaris dignuʾ facit,

Quod eſse Cæsar abnuat; benè imperat,

Qui se imperantis non putat dignuʾ throno.

Anaste uiue Cæsar,

Mille, mille uiue soles.

Omnes

Anaste &c.

Ana:

Si sic iubetis, Principes Vrbis Patres;

Obtemperanduʾ censeo, et sceptra capio.

Ariad:

Purpura priusquam cingat Augustum latus,

Præses sacrorum Euphemius ratum uelit

Orienti Anastum Cæsarem dici palàm.

Euph:

Augusta, cuius prosperet Coelum dies,

Hæc ut quietis publicæ curam geras,

Sit prima cura; Cæsarem Orienti lege,

Diſsidia qui componat exemplo suo;

Et qui supernâ uiuat imbutus fide:

Non qui pudendas hæreses sinu fouet.

Ex Eutychetis prodiit Anastus grege,

Hunc imperare Cæsarem Orienti nefas.

Ariad:

Animuʾ paternuʾ mitis Augustæ explica.

Euphe:

Crudelis eſsem negligens causam Dei.

Anas:

Men’ Eutychetis arguet quisquam hæresis

Lue notatum?

Eup:

nempe quem parit uulgus leue.

Euph: 50 Pomotoma se ista oseba ponovi tudi na levem robu besedila. Navedena je bila že znotraj zgornjega verza. Več slogov: abrr, expan, sic

Nimis oculatum. Cætera instabile quidèm

Solet eſse uulgus, sed tamen constans sibi

Rimatur oculis uera, quæ linguis sonat.

Ariad:

Sacrate mysta, gratiam Augustæ abnuis?

Euphe:

Ne me supremuʾ gratiâ Numen suuʾsuâ

Spoliet, caducam gratiam perdo libens.

Qui pro fauore Principuʾ admittit scelus,

Indignus ille gratiâ est factus Dei.

Vrbi:

Cogere si Augustæ iuſsa وtemnis.

Euph:

͠pt

Æquuʾ imperare non ͠pt t͠n scelus,

Augusta; firmus ánimus affixus Deo

Nescit moueri, qui uoluntatem dedit

---

Homini, is eandem cogere nec alius͠pt.

Aria:

Adhuc resistis Mysta?

Eup:

non ego, sed Deus.

Aria:

Ad Imperantem spectat, ut iustè suis

Det iura populis,͠n imbutus tuâ

Fide Sacerdos immolet ad aras Deuʾ.

Euph:

Iustè imperare nesciat, si ͠n fide

Sit Orthodoxa imbutus, hinc tot iam mala

Byzantioruʾ tecta senserunt, quia

Mala imperantis hæresi fauit fides.

Ariad:

Hæc cura soli Cæsari incumbit, quies

Vt constet urbe ciuibus: munus tuum est

Illum approbare Cæsarem, quem uox iubet

Co͠munis eſse Cæsarem.

Eup:

munus meuʾ est

Non approbare Cæsarem hæreseos lue

Aliquâ notatum.

Ana:

mentis arcanuʾ meæ

Sacrate nescis Præsul, an placet tibi

Veram, Orthodoxam in syngrapham fidem offeram?

Euph:

Sic liberabis anxium à scelere animuʾ.

Ana:

Et en: capeſse, nec aliud quicquam pete.

Euphe:

Bene est, fidelem Filium agnosco: cui

Numen benignuʾ prosperet longos dies.

Iam si iubetis Principes, more ueteri

Inaugurabor Cæsarem Anastasium.

Sat: O͠es

Placet.

Eup:

quod igitur Coelites uertant benè

Attolle scuto turba sublimem uirum.

Vrbi:

Tubæ insonate. Populus applaudat fauens.

Omnes

Mille Anastus annos

Mille, mille Cæsar,

Mille, mille uiuat

Euphe:

Huc iam ades Anaste, Cæsaruʾ notas cape.

Gladium cruore pingere hostili scies,

Cum quis laceſset Imperî fines tui.

Clausum capeſsis, stringere est tu₉ labor:

Sed in tuorum uerticem stringas, caue.

Purpura per armos Cæsaris latè fluat:

---

Pro qua subinde at rarius sumes saguʾ.

Melius quietæ consules Paci togâ,

Graui coronâ uerticem exorno tuum:

Regnare quid sit, discito, est honos onus

Aduersa fugere, Cæsare indignuʾ puta.

Regnare nescit, ferre qui nescit mala.

Radijs decora rutilat: exemplo tuis

Lucere noris subditis; mores solent

Formare populi Cæsaruʾ exemplo , tuossuos.

Demùm capeſse quod manu sceptruʾ rotes:

Sit præmiandis aureau 51u čez a m, sit ferreuʾ

Pro puniendis. Aureâ uirgâ usus est

Benignitatis symbolo Aſsuer₉, Deus

Virgâ gubernat ferreâ, et punit malos.

Iam scande solium Auguste sublimi gradu.

Vrbi:

Io sonate Io tubæ! sonate iI 52velik I čez malega o!

Euphe:

Postrema restat calua pro more ueteri

Cæsaruʾ Orientis. Viue co͠munis memor

Mortalitatis. Omnium hoc centruʾ, omnium

Est meta: nemo lege se lethi eximit.

Reges͠q, Cæsares͠q summi, ac infimi

Omnes eundem terminuʾ accedunt necis.

Moriêre, quamuis imperes. Mortis memor

Ergo Imperato. Natus es, debes mori.

Leon:

Auguste, sicut antè uixisti, rege.

Omnes

Auguste &c.

Vrbi:

Io sonate, Io tubæ! sonate Io!

Auguste uiue Cæsar.

Omnes

idem

Felix, pius, recti tenax.

O͠es

idem

Orientis Imperator.

O͠es

idem

Anas:

Vt nulla tellus nulla degenerem dies

Arguat, Anastus Imperî oblati feret

Diadema Cæsar, Principes urbis Patres.

Pietas amica Numini, et populis fides,

---

Rigor͠q leguʾ, Cæsarem ad Coelum uehent.

His stare nempe prosperi euentus solent

Geminis columnis: purpuræ his crescit nitor,

Hæ ceu curules Cæsares Coelo infer͠ut.

At multa læto pereat aut populo dies,

Augusta iubeat, et quod optatum uolet

Cæsar, Ariadnæ sit ratum.

Ari:

quidquid iubes,

Auguste, consors et throni, et tori iubet.

Ana:

Primum meoruʾ, qui latus stipant, memor

Comilitonuʾ congiarium impero.

Ariad:

Fiat priusquam Cynthia excludat diem.

Anas:

Frequens in omni gestiat ciuis foro.

Aria:

Lætitia plebem compitis totis ciat.

Ana:

Chrysargigron remitto quod ratum uelit

Augusta.

Ari:

iubeo Augusta, quod Anastus iubet,

Inauguratus Cæsar, et Coniunx mihi.

Leont:

Auguste, sicut ante uixisti, rege.

Omnes

Auguste &c.

1.1.3.2. Scenæ 2^æ Pars Prior.

1In Communi aulæ, et urbis applausu datur fabula.
Imperium doloris, et gaudij.

2Interlocutores.
Anastasius. Ariadna. Vrbitius. Silentiarij io.
Næuius cuʾ suis.

Anas:

Qui nos sedere uoluit Orientis throno,

Idem secundet candidos uitæ dies.

Et uos, fauete Principes, urbis uiri:

Vestros in humeros maximâ parte Imperî

Onus recumbet: quando Primates opem,

Fidem͠q iungunt Cæsari, Imperio benè est,

Et pace pacta siqua bellorum est seges,

In laureatum desinit tandem nemus.

Vrbi:

Animate festos cornua in cantus chori,

Totis͠q ciuis compitis plausum cie.

Silen: i

Orbi fausta dies eat;

Anasto accine Cæsari,

Et quem sol oriens uidet,

Et quem sol fugiens uidet,

Orbi fausta dies eat.

Silen: 2

Orbi fausta dies eat,

Famæ uecta iugalibus,

Et pennis niueis super

Euros, et celeres Notos

---

Iuno Pronuba Cæsaruʾ

Vrbem lætitiæ beet.

Orbi fausta dies eat.

Sile: 3

Orbi fausta &c.

Myrto cingite tempora,

Myrto cingite acinaces,

Augustis penetralia

Hyemem florida construit.

Orbi fau: &c.

Sile: 4

Orbi &c.

Anastum cane Cæsarem

Quisquis de melioribus

Hausisti radiis lucis anhelitum,

Et plausum manibus date,

Et plausuʾ pedibus date.

Orbi &c.

Sile: 5

Orbi &c.

Terram aspergite floribus,

Aër fragret odoribus

Per solis geminas domo u 59u čez o s

Anastus diademate

Frontem cingitur aureo,

Cæsar͠q Imperio præst.

Orbi &c.

Sil: 6

Vobis fausta dies eat.

Vrbi:

Byzantioruʾ ciuium accedat pij

Conatus animi, Cæsarem Augustum colant

Summi, infimi͠q. Næuius scenam instruat

Iunctum dolori gaudium iuſsu Deûm.

1.1.3.4. Scenæ 2^dæ Pars altera.

Anasta:

Ciuile studium Cæsari præsens placet:

Merita subinde in Principes sua recident

Nobis ͠qd unuʾ restat, ut certâ frui,

Firma͠q Pace detur, est primus dolorlabor 75če pri del in add ni komentarja, pomeni. da je popravek oz. pripis v isti vrstici, neposredno za izbrisnim delom besedila ,

Nequis rebellis uerticem in͠nrum furat,

Cohibere motus Patriæ armatâ manu,

Securus ille Cæsaris thronuʾ occupat,

Quem multa semper militum stipat manus.

Cogendus ergo miles, ut nostrum latus,

Et spem labantis fulciat regni comes,

Probatis et uos Principes? malè autumo

Moderatur ille sceptra, qui parcit nimis,

Seueritate seria Plebs uult regi

Remiſsa sæpè Principum, et languens man₉

Aluit furorem subditi. Qui ͠n timent,

Terrere discunt. Ipse se s lædit suâ

Benignitate, quisquis in plebem͠pt

Nimium benignus eſse.

Satrapa 2

si Cæsar tua

Me Pace fari paucula in præsens sinis,

Equidem mearuʾ partium curas agam.

Ana:

Effare: nempè mitiùs uelles regi.

Sat: 2

Benignitate ciuium affectus sibi

Primum obligare, Cæsaruʾ curam, reor

---

Terrore nemo liberos rexit benè.

Ana:

Terrore uitam Cæsares seruant suam.

Sat: 2

Vnus fidelis Principuʾ est custos amor.

Ana:

Magis est fidelis Principuʾ terror comes:

Nemo recusat Cæsari armato fidem.

Sat: 2

Cui militares copiæ cingunt latus,

Nihil͠q tutum credit is gentis sibi,

Consciscit odia subditæ semper malè

Parent coacti.

Ana:

armatus est regni uigil.

Sat: 2

Qui mansuetus excubat Regno uigil,

Securus ille semper inflexit suos.

Ana:

Qui iam boante tympano hostili ciet

Ad arma turmas, non fuit Princeps uigil,

Etiam suoruʾ Principes cadunt manu.

Sat: 2

Etiam suorum sæpe seruantur manu.

Ana:

Si sunt in illos serij, et fidem à reis

Graui requirunt dexterâ.

Sat: 2

extortam metu

Periculosam Cæsari fidem reor,

Precarium eſse ferreum sceptrum solet.

Ana:

Sunt solida, quæ sunt ferrea

Sat: 2

inflecti quidèm,

Quodcun͠q ferrum est, uix͠pt, frangi potest,

Debent timere, ne timeri se putent.

Sat: 2

Solent amare, quando amari se uident.

Ana:

Solent ferire, nemo dum ferit reos.

Sat:

Nemo ferire tu cupit, nemo est reus.

Ana:

Longinus odium pectore immani fouet,

Pro fratre Cæsar eſse cuʾ uelit, nequit,

Sistatur ille uinctus ad͠nros pedes,

Reliquos amore postmodum Cæsar colet.

1.1.3.5. Scena Tertia.

1Lamentatur à sepulcro Zeno, et frustrà imploratâ
Ope Custodum, fame perit.

2Interlocutores.
Zeno. Bytias. Leontius. Vmbræ.

Zeno

Ludisné mentem Morpheë? an caput grauat

Adhuc Lyæus? quid ego? uigilo, an dormio?

Vigilansnè somnio? nec ipsimet mihi

Sat credo. Famuli, famuli adeste, Cæsaris

Iuſsa expedite. Digna pro Styge capita!

Num Phoebus aliquis extulit Ponto diem?

Inferte lumen, Cæsar exurget uigil.

Adestis? orci uictimæ, sera est dies,

Et uos profundum stertitis? ades Anastasi.

Bytia, Leonti. Nullus auditur: silent

Omnia, sepulti crapulæ ructant meruʾ

Probrosa capita. Sed ubi ego suʾ? ubi moror?

Quid hoc? cauernis ambior, ferro premor?

Nunquid soporem tersi ab oculis? suʾ uigil:

Non somnio, sed carceris claudor specu.

Huc me rebellis aliquis inclusit, date,

Date arma famuli. Frater ex antro eripe,

Longine frater, ô mea Ariadna eripe!

Eripe cauernâ Cæsarem! cuncti tacent:

Omnes rebellant Cæsari! heu Cæsar fui!

Quibus reseruor proditus Cæsar malis,

Violenta fata rumpite, inuisum mihi,

Quod restat animæ filum. Et infinfami nece

Prohibete Cæsarem emori. Coelum tona.

Meritò reuellat Cæsari fulmen caput.

Merui subire peſsimuʾ lethi genus.

Hiate fauces Tartari, et uastâ specu

Sorbete promptum; scelere si mer??? 76luknja v papirju ui necem,

---

Aperite clathros inferi, et certam uiam

Pandite uolenti: quò uocat Pluto, sequar:

Heu me! quod istud horridum umbrarum genus?

Quæ me recludant antra? quæ tellus tegat?

Vmbræ cruentæ obambulant; umbræ horridæ,

Vultu minaces, nulla iam superest uia,

Nullo fugitiuo iam facit tellus locuʾ.

Vbi͠q manes pallidi stipant latus:

Oculis͠q figunt lurida umbrosæ specus

Monstra inquilina. Quis reuʾ intumulo locet?

Sed sum sepultus. Quis mori iubeat reuʾ?

In me cruenta spicula, ac enses ruant:

In me Phalaricæ impetu pleno cadant,

Properent͠q funus Cæsari. Opto, opto emori.

Hæretis? umbræ figite hunc telis scapuʾ;

Patet adoperti pectoris lata area,

Figite necem͠q debitam pridem reo,

Non inuidete. O quæ per immensam domuʾ

Stellæ micatis, consciæ reruʾ faces.

Celerate funus. Mergite Acherontis uado.

Vmbra

Lento funere moriere probruʾ,

Regni exitium, dedecus orbis.

Zeno

Necate monstra: fateor innocuas nece

Ego uos peremi: plectite hic uestruʾ reuʾ,

Ad inferoruʾ rapite me cæcuʾ chaos.

Vmbra

Lento funere crimina tanta

Punire decet. Moriere lues.

Viuus ad umbras, uivus ad orcuʾ

Ibis, uindice tollendus fame.

Zeno

O si poloruʾ mole وfractâ ruat,

Ruat orbis in me, et spiritum elidat mihi.

Vmbra

Monstruʾ Orientis crude Tyranne

Innocuorum sanguine Carnifex

---

Co͠maculate. O fæda Cloaca

Sceleruʾ, infami morte peribis.

Zeno

Perire cupio, pectori ferruʾ apprime.

Vmbra

Nolo, perire morte te lentâ decet.

Sæpe innocentûm sanguinem crude helluo

Viuens sitîsti, morere iam fame, et siti.

Zeno

Zeno superbæ sortis exemplar tuis!

Zeno sepulchro uiu₉ illatus peris!

O astra dira! Cæsarē uiuum mori,

O astra dira cogitis! Cæsar fui.

Vixi, sepultus Cæsar, et uiv₉ quidem

Rapior ad umbras, Cæsarem quid te iuuat

Fuiſse Zeno? nemo tam turpi nece

Plebeius unquam moritur. O fata aspera!

Vnuʾ, alterumńe è millibus sortis fauor,

Quem uehat ad alta deligit, et in limine

Destituit ipso, quando prouexit: quasi

Sublimiore culmine reponat ideo,

Vt altiori casui aſsignet locuʾ.

Longine frater! heu ubi es frater! iuua.

Ariadna Coniunx porrige occluso manuʾ,

Non inuidete mortis alterius genus,

Perimite ferro, si mori uultis reuʾ.

Leon:

Frustrà laceſsis mortuus uiuos: tace,

Et conquiesce, mortui haud solent loqui.

Zeno

Charum Leonti semper inprimis caput,

Remoue cauernæ saxeam molem, precor:

Miserere uiui Cæsaris.

Leo:

uiuens ope

Non indigebit, arbitror, Cæsar meâ

Zeno

Miserere uiui, mortuus non sum: specuʾ

Reclude.

Leo:

Zeno mortuos inter suos

Agat sepultus: alius Orienti præest

Iam Cæsar.

Zeno

aperi, Cæsar eſse͠n peto:

Resigno sponte sceptra, si uiuo mihi

Ad claustruʾ abire liceat.

Leo:

abscedo, sat est.

---

Ego mortuoruʾ horresco cuʾ spectris loqui.

Zeno

Miserere mi Leonti: in Auras fudimus

Miserande Zeno seruulo immiti preces.

O fata! fata iniqua! quàm crudum, & feruʾ

Statuistis eſse terminum uitæ meæ!

Miserande Cæsar morere: sic Coelum iubet

Crudele; morere. Mors adhuc trahis moras?

Vitalis aura deficit; benè est: sequor,

Quò me citatis fata, quæ styx me uocat.

Ergo moriendum est? nemo te Zeno iuuat.

O perduellis foeminæ fallax amor!

O infidele fratris obsequium! sed ah!

Cur in meoruʾ torqueo poenam caput?

Ego sum scelestus, mereor hoc lætho mori!

Fames! fames! post membra restabit tibi,

Quod deuorari poſsit in tumulo, nihil.

Miserande Zeno morere: meruisti fame, &

Siti perire. Morior! heu uires labant!

Semesa membra وcidunt; fætor necat.

Frigus per artus errat: absceſsit calor.

Anima supremis insidet labris fugax,

Ardentis us͠q Tartari fauces hiant!

Venio uocat₉. rapite, qui ardetis anim—.³

1.1.3.6. Scena 4^a.

1Anastasius, et Ariadna semesuʾZenonis cadauer spectant.

2Interlocutores.
Anastasius. Ariadna. Leontius.

Ana:

Illustre lumen orbis, et Coeli decor

Aurate Titani, sculpe radioruʾ iubar,

Aurum͠q lætus ductile è Coelo plue:

Vides Anastum Cæsarem: tandem attigi

---

Quod inuidentûm liuor excuſsit propè,

Sed non inultus: altiùs cordis fibras

Facinus sacroruʾ Præsidis fixum premit;

Reliqua timenda sustuli. Necdum meri

Vomuit reliquias impium Zeno caput?

Leon:

Clamore diu molestus, et pulsu fuit,

Iam conticescit: credo, quod uomat animam.

Ana:

Extrahite ab antro belluam, ͠n ͠e satis

Viuum intuliſse funus ad tumulum, uolo

Videre ructum spiritûs. Terræ probruʾ

Pridem sub orcuʾ debuit funus dari.

Prô turpe funus! perijt infami nece,

Semet uorauit helluo, Regni pudor!

Incendium orbis, dedecus poli, et soli,

Leguʾ charybdis, gentis exitium tuæ:

Neca innocentes generis humani lues.

Aria:

Rapite uoranduʾ corpus impastis feris:

Patulos per agros membra dispersa iaceant,

Vbi uolucres sordidum monstrum uorent.

Ana:

Sed non sepulchro reddite, inuisus forem

Fortaſse plebij meruit id Zeno quidèm,

Sed mitem Anastum regere principio decet.

In mortuoruʾ corpora est turpis furor.

Satis est periſse. Pristino inferte tumulo.

Meliùs ab ista sceptra flectuntur manu.

Ariad:

Meliùs corona uerticem incingit tuuʾ.

Ana:

Meliùs Anasti purpura obuallat lat₉.

Ari:

Meliùs Anast₉ Imperî fines reget,

Nec tot rebelles ambient sceptra rapere

Orientis. Eugè! prosperè ceſsit dol₉.

Ana:

Sic solet Anasto, quod negat uirt₉, dolus

Dat inuolutus nube: sic mores ferunt

Ætatis huius: ueritas mundo exulat.

Stipatus esto nubibus, fuco illitus

---

Placere in aula Satrapis quisquis cupit:

Sincerus eſse qui ͠pt, is displicet.

Ari:

Sed si dolosum rete supponant tibi,

Auguste, pariter Satrapæ & reddant uicem?

Ana:

Fraus fraude tegitur, palliát dolum dolus,

Inuitus illis credor impositus throno,

Laqueum dolosum nemo tàm facilè mihi

Conficiet, omni parte dum stabo uigil.

1.1.3.7. Scena 5^a.

1Longinus Zenonis Frater catenatus sistitur Anastasio.

2Interlocutores.
Anastasius. Longinus.

Ana:

Quid mitis ira poſsit, et iustus furor,

Hodie uidebit orbis. Impium benè

Is, credo, rexit, qui triumphantem manuʾ

Attemperauit, nec nimis laxas dedit

Furori habenas, nec nimis segnis fuit,

Sic perduelles plectere, ut plectas scelus,

Parcas scelestis Cæsarum est uirtus, reor,

Recogitare sæpeiùs Magnos decet,

Quid facere Iudex debeat, poſsit reus.

Contentus eſse qui ͠pt poenâ leui,

Peiora si͠n metuat; is patriam simul,

Reum͠q seruat. Optimus poenæ modus,

Sat uindicatum ciue seruato scelus.

Vnus scelestus plurium poenæ sat est.

Lon:

Quò me cruenta turba morituruʾ rapis?

Ana:

Vt trux fauillas duplici ex oculo iacit!

---

Domita minores ira scintillas aget.

Lon:

O fata! quantis casibus magnos prem͠ut!

Longine frater Cæsaris, serv₉ gemis

Pedes reuinctus compede.

An:

huc terræ lues

Protracta Magni Cæsaris lambat pedes.

Lon:

Egońe Tyranno uerticem subdam pedi?

Ana:

Ades minister cædium Orientis Popa,

Incendium orbis, fæx populi, et urbis pudor.

Lon:

Regale nescit pedibus affigi genus

Serui, ac Tyranni.

Ana:

os impudens miles quate.

Lon:

Cruente latro.

An:

Cæsarem agnosce arbitruʾ

Vitæ, necis͠q.

Lon:

Coelites uitam tibi

Nece uiolentâ finiant.

Ana:

urbis probruʾ,

Laniena mundi, Cæsari Augusto caput

Subdes coactus: arripe satelles, trahe,

Impelle, coge.

Lon:

terra iam laxuʾ sinuʾ

Aperi, et hiatu belluam absorbe tuo.

Ana:

Leguʾ uorago calce protritus tuam

Condisce sortem: Cæsar inserui serui 79nad prečrtanim besedilom quidèm

Sic stare collo debuit, sic improbum

Elidere animuʾ: mitior sed me tibi

Fortuna fecit uindicem.

Lon:

Coelum tona!

Ana:

Tuo͠q fulmen uertici iniectum cadat.

I turba totis compitis uinctum trahe

Spectaculum urbi lubricuʾ fiet primuʾ fiet,

Dehinc remotis arbitris ferro cadat.

Lon:

Effulguriter igneas tædas plue.

Radiate Titan syrma nigratum indue.

Ana:

Paueat ut atro scelera Longini peplo.

Long:

Vt te Tyranno Carnifex fratris mei

Cremet in fauillas, quisquis ignitas rotat

Vindex per ætnam fulminis cæci faces.

Ana:

Abripite monstruʾ.

Lon:

abripite, qui calcat thronuʾ.

Ana:

Abripite.

Lon:

Seruus Cæsaris fratrem necat.

Ana:

D͠num experiris bellua, et seruuʾ uocas.

I reste Isauri frange uel ferro gulam.

Perdat rebelles, regere qui felix cupit.

1.1.3.7.1. Chorus Tertius.

1Nemesis per anteceſsoruʾ monumenta deducit
Anastasij Genium.

2Personæ.
Nemesis. Genius Anastasij. Manes Genij Nemesis 6.

Nem:

Itanè superbos spiritus mente induis?

Effugere poſse te putas fati uices.

Accede Reguʾ funera

Mitras͠q, purpuras͠q,

Mortis recense uictimas

Tot sceptra maximoruʾ,

Tot Cæsaruʾ coronas,

Tot Principuʾ tiaras,

Tot Consulum secures.

His non pepercit ultimæ

Rigor neceſsitatis.

Omnes subire Cæsares

Necem neceſsitate,

Omnes abire Principes

Coguntur ad sepulchra.

Hic funerati Cæsares,

Hic funerati Principes,

Hic funerati Consules

Condunt suas coronas,

Condunt suos honores

Condunt suos triumphos,

---

Nil restat illis ampliùs,

Hanc præter unam uoculam:

Fuit, fauore fuc 80Nad prečrtanim besedilom. non sunt

Gen:Ana:

O fata! fata! dure fatoruʾ rigor!

Vt magna semper mole consurgunt suâ,

Sic semper iteruʾ mole proc͠ubunt suâ.

Ferax maloruʾ terra nil sinu è suo

Gignit perenne, stabile nil mundus parit.

Neme:

Adeste Reges Inclyti, Magna capita,

Duces, Monarchæ, Principes, terræ Dij,

Vbi latitatis? Macedo mundoruʾ helluo,

Nero cruoris Cæsar Antoni, Mari,

Scipio, ubi, ubi estis? nomina æternuʾ decus

Merita? iacetis? heu iacetis! Parca nec

Vobis pepercit: tenue uix uestri manet,

Quod fama scripsit nomen, et quidquid fuit

Vestri, sepultum est: abijt in cineres honor,

Sceptra, et coronæ, et purpura, et quidquid fuit

Vobis superbuʾ, regium, magnuʾ: fuit

Vaporis umbra terrei, et meruʾ nihil,

Secerne, si fas, capita: quis Cæsar, quis hic

Plebeius: utrius͠q calua ponitur.

Ge:An:

Vtra͠q moestos pandit hiatus,

Vtra͠q tegmine spoliata suo,

Vtra͠q gemino lumine caſsa,

Vtra͠q fractis oſsibus albet.

Hic uestigia nulla supersunt

Serui, aut Regis, nil discriminant

Serui à Cæsaris oſsibus oſsa.

---

Nemesis

Eadem superbos fascia, et egenos ligat,

Dum geniti in orbem luce condiscunt frui,

Idem superbos tumul₉ a 81za brevigrafom stično zapisan prečrtan a , et egenos capit.

Et quibus uter͠q mundus angustus fuit,

Septempedali carceri iniecti iacent.

Æquâ citantur pauperes, et diuites

Lege ad sepulchrum, lege mors omnes pari

Denudat, oſsibus͠q discrimen facit

Nullum sepultis.Ecce quam caluam uides,

Hanc eſse Iulij Cæsaris caluam puta,

Cuius per orbem gesta felici manu

Victorias͠q, et laureos, sortis bona

Inaudijsti sæpiùs. Vis alterum?

Nec audijsti nomen istius, Myops

E Matre serua natus est, seruo Patre;

Seruus coæus Cæsaris magni fuit.

Fuit, ut fuiſse Cæsarem nosti, fuit.

Ge:An:

O spectacula seria scenæ!

Quam fatalia Numina Parcæ

Toti sæpius iterant mundo:

Dum discrimine cineres nullo,

Oſsa͠q miscent cuʾ Regalibus,

Et Cæsareis Pauperis Iri.

Neme:

Discerne iam, discerne, si nosti, quis hic,

Quis ille rursum?

Ge:An:

nescio, tu me edoce.

Nem:

Nysus, & Euryalus gemini, concordibus ambo

Cordibus. Euryalus, quô non formosior alter

Æneadum formæ rapuit Libithina decorem.

Vbi candor ille purpuræ admixtus suæ?

Quò gratioso murice aspersæ niues?

Lacti Maritus sanguis exceſsit genis?

Vbi et gemellum sidus in frontis polo,

Ceu æmulatæ duplices solem faces?

---

Vbi insidentes gratiæ in suo throno,

Et in modesta fronte collectum decus?

Vbi albicantûm dentium pulchra series?

Et geminus ordo textili ge͠mâ uelut

Discriminantûm cyclade in Phrygia nemus?

Vbi et decoræ Margines, molles comæ,

Aurum͠q collo defluum? Parca abstulit.

Vbi lusitârunt gratiæ, uermes meant.

Sic lilieta solit₉ solitus 82Prekrivanje slogov: abrr, expan, sic, corr adusta occidunt.

Sic delicato pollice metuntur rosæ.

Sic uerna pratis purpura expirat nouis.

Sic pulchritudo tempori inuidiam facit.

Sic, quidquid orbis æstimat, tandem perit.

Manes

Heu! heu! fuimus olim! fuiſse poenitet,

Quales fuimus: ah quid iuuat

Fuiſse magnos, et malos,

Fuiſse pulchros, et malos,

Externa necant, interna beant.

Ge:Ne:

Sic uiuitur, sic luditur,

Peritur, interitur.

---

---

1.1.5.1. Scena i^a

1Anastasius stabilito Imperij throno fidei syngrapham ab Euphe-
mio repetit, eum͠q in exilium ablegat, Proclo Philosopho utitur.

2Interlocutores
Anastasius. Satrapæ. Euphemius. Vrbiti₉. Leontius.

Ana:

Ain Isauros reliqua Zenonis probra

Cogere rebelles Cæsarem contra manus?

Sat: 2

Sic est Anaste Cæsar, inuisum genus

Armat rebelles copias, Duce, audio,

Treboniano.

Ana:

prô luem orbis ultimi!

Insurge in iras anime uindictæ capax:

Odij fauillam cinere sopiti excita.

Trebonianus? leuiter in Anastum hic nihil

Peccat; furorem læsa Maiestas habet.

Sunt urbe sparsæ copiæ, Martis genus

---

Ardentné in hostem ferre uictrices manus?

Sat: 3

Qualis leæna, aut tygris ereptis solet

Catulis in antro clusa, nec qua uult,͠pt

Raptoris audax facinus ultura insequi,

Tales in iras surgit accensuʾ genus

Mauortiale: temporis tantùm moras

Diuturniores increpat.

Ana:

feruor placet.

Ibis Leonti Ductor, et rumpes moras.

Legatus esto Bytia ad Alamundaruʾ.

Seuerianus mysta sit Bytiæ comes.

Tu Procle, cuius arbitrî nutus sequor:

Quæ spes Anasto, consule astrorum globos,

Vitæ, necis͠q signa de Coelo lege.

Non est Isauris istud ingenium: domi

Occultus in me quispiam cudit mala.

Sat: i

Fidos fuiſse Satrapas semper potes

Meminiſse Cæsar, odia͠n fouent domi,

Qui pro salute ciuium excubias agunt.

Ana:

Non uos in ista scelera Magnates uoco:

Hæc odia Præses mysta sacroruʾ fouet,

Euphemius͠nro inuidus sceptro senex.

Sat: 2

Meliora de te sentit, et loqui solet

Euphemius.

Ana:

amore odia gypsari solent.

Qui iura perdunt, maximè hos uulgus putat

Seruare; melle temperant uirus mali.

Sat: 2

Opinione mentis arcanuʾ nequit

Benè deprehendi.

Ana:

in improbis facilè͠pt.

Sat: 2

Audit sacroruʾ mysta uir probus, et pius,

Sinceritate charus, ut quispiam, omnibus.

Ana:

Sinceritate ficta. Iniqui Iudices,

Plebea capita, quæ extimum tantùm uident

---

Stupent͠qStupentque uultum.

Sat: 2

mentis indiciuʾ facit

Frons, et loquela.

Ana:

sæpiùs fallit tamen

Frons, & loquela.

Sat: 2

ab extimis tantùm uenit

Censura nostra.

Ana:

Cæsares uibrant suam

A mente. Visus scelera uoluiſse, est nocens.

Vuult emouere Cæsarem è throno suuʾ,

Quem uoce uestra Cæsarem electum abnuit

Senex probare pertinax: dignuʾ facit

Vita anteacta, fidere cui debeam.

Sat: 2

Potuiſse facinus ampla materia nimis

Eſset furori: nempe dum quiuis͠pt

Scelestus eſse quis͠q sit sceleris reus.

Ana:

Quisquis scelestus eſse uult, sat est reus.

Sat: 2

Quam diu uoluntas latitat, haud dicam reuʾ.

Ana:

Multùm timore publicæ Cæsar rei

Vel ex latente debet.

Sat: 2

est uanus timor

Opinione nixus. Grauia metuantur mala

Opinionis. Sceptra suspicio rotat

Facilis et iras fulminis uersat modo.

Mansuetus iras temperet Cæsar, decet.

Ana:

Cæsar etiam iras exerat, quando est opus.

Accerse quispiam Euphemium ante Cæsaris

Sese tribunal sistat, et causam suam

Vetulus peroret.

Sat: i

testis accedat, opus est.

Ana:

Etiam Leonti testis es. Mitem reo

Poenam imperabo: si reo, meruit reus.

Si͠n mereri potuit; admisit scelus;

In anteceſsum poena iam plectit reuʾ.

Timore Anastum uexat, hoc ipso nocens,

Timore donec liberet.

Eup:

Cæsar tuuʾ

An ad tribunal, an thronum mystam cites,

Id scire primum Euphemium iuuet.

Ana:

Ut petes

---

Non ad tribunal: ad thronuʾ supplex potes

Adeſse.

Eup:

mystam͠n decet.

Ana:

Faciam, reus

Stes ad tribunal.

Eu:

consciam mentem quatit

Formido nulla: sceleris admiſsuʾ putem,

Quod ad tribunal Cæsaris spectet, nihil.

Ana:

Hoc esto primuʾ: syngrapham͠nræ manus

Redde, imperemus.

Eu:

syngrapham Cæsar tuaʾ

Deo dedisti.

An:

ab homine deposco.

Eu:

fidem

Violare Cæsar expetis?

An:

poſsum tibi.

Eu:

Hoc est, quod ante præscius nobis mali

Dictabat animus: nempe uulpina latuit

Sub inuolucro mitis Agnelli fera.

Tu qui trisulca fulmina iratus iacis,

Apostatas͠q cernis ex alto Deus,

Violata puni foedera, oblatam fidem

Cerne repetitam.

An:

contine os silicerniuʾ:

Et probra differ: syngrapham reddas, uolo.

Eup:

Sic te suprema Cæsar abijciat manus,

Vt ego dolosam syngrapham abycio: meo

Defunctus ergo munere abscedo.

Ana:

mane

Capulare probruʾ pro tribunali reus.

Præfectus aulæ proferat crimen senis.

Vrbi:

Trebonianuʾ Cæsari aduersâ manu

obstare docuit, et rebellandi moduʾ

Præscripsit Euphemius.

Eu:

uide è Coelo Tonans,

Vt me nefandi criminis sontem argu͠ut

Conficta probra.

An:

si potes, crimen nega.

Eup:

Sat uita Mystæ ciuibus patens negat.

Ana:

Vulpina pietas, desuper inunctus color.

Eup:

Non s͠u reus.

Vr:

sed non probas.

Eu:

uestruʾ est scel₉

Probare.

Vr:

Isaurus faſsus est, Euphemiuʾ

Turbas citâſse in Cæsarem.

Eu:

quis? aut ubi?

Aut quomodo? aut quando?

An:

tace.

Eu:

ô leguʾ rigor

---

O iura, non iam iura!

Anas:

conuincant reuʾ

Testes.

Leo:

rebelles Mysta sacroruʾ suo

Reddidit Isauros Cæsari, Leontius

Testor.

Vrb

nega iam, si potes.

Euph:

Coelo Deus,

Terræ͠q iust₉ arbiter solus præest,

Huius tribunal crimine absoluet, licet

Conficta frustrà probra condemnent reuʾ.

Ana:

Scelus probatum est: poena te exilij manet.

Abi execranda pestis, Orientis procul

Excede terris, qua uagabundas feras

Rupes coërcent Caucasi, et Lybicæ plagæ.

Exosus, expes, exul, inuisus Deo,

Mihi, hominibus, feris͠q syluaruʾ incolis.

Pellant te ab antris obuij pardi suis;

Suis Leones arceant, et sub Ioue

Terror patenti semper exclusuʾ premat;

Cingant͠q moesto bestiæ rictu latus:

Famem͠q membris exules hiantes lupi

Explere nequeant, sed uelint: bubo necem

Infaustus us͠q nunciet; n͠uquam ferat

Clamore circum tristi, et ululatu gemat.

Quodcun͠q in antris sylua monstroruʾ tegit.

Euph:

Paterisńe tanta scelera, qui Coelo tonas?

Tam diù benigna fulmen in dextra premis?

Pridèm perire meruit, et uiuit tamen?

Et dat Orienti iura? sed frustrà queror,

Patere Tyranni scelera: qui Coelo tonat,

Is fulminante Cæsarem feriet manu.

Patere furentem, et cede: nil nocet uiris,

Per dura, et aspera ferre generosuʾ pedem.

Omnia colorem in proprium fortis trahit

Vtra͠q sorte maior; utram͠q in suam

Partem reducit: prosperam, aduersam pari

Salutat ore, interritus, constans sibi.

---

Eamus ergò. Nam exulem statuit Deus,

Iuſsit Tyrannus eſse: quid refert, Deus

Te, uel Tyrannus iubeat: interpres Dei est,

Ac exequutor, qui iubet. Nihil homini

Homo imperare, si Deus nolit,͠pt.

Eamus ergo mi anime, quò Coelum uocat,

Quidquid beare te͠pt, tecum geris.

Corpus premetur, opprimi tu͠n ͠pt

Per ipsa, per quæ premeris, erumpes tuâ

Subtilitate sospes. Vt fla͠mam facis

Opprimere nulla uis solet; circuʾ fugit,

Quod urget. Aër uerbere nihil læditur,

Sed sponte cedens ictui diffunditur:

Ita anime mi premi potes, non opprimi.

Eamus ergò, si solum Patrium inuidet,

Non inuidebit Cæsar æthereos lares.

1.1.5.2. Scena Secunda.

1Constantinopolitani exosi Imperatricem, Hæreticuʾ
Eius, et Ariadnæ statuas per orbem ludibrio habent.

2Interlocutores.
Byzantini i. 2. 3. 4. 5. 6 7. 8. 9 io. Doryphori i. 2. 3 4.

Byza: i

Nostro placere Cæsari nemo͠pt,

Laudare qui͠n omnia extemplo͠pt:

Et quod pudendum est dicere, est pudor, probuʾ

Vocare probruʾ: quod nefas, fas: quod scelus,

Virtutem; amantur scilicet mores mali,

Vbi sceptra Princeps non bonus dextrâ rotat.

Ruite trisulcæ nubium Erynnis faces,

Et fulminate Cæsarem Orientis luem.

Byz: 2

Quous͠q scelera patimur indigna, horrida?

Violata iura ciuium, fractam fidem

---

Ipsi Tonanti?

By: i

quod nouuʾ horrescis scelus?

By: 2

Nempè Imperantis; scelera qui impunè horrida

Patrat Tyrannus, exulem mystam Dei

Ab urbe iuſsit agere.

By: i

num forsan reuʾ?

By: 2

Imò innocentem.

By: i

pro luem, ac urbis probruʾ?

Patiemur ista? peſsimo exemplo impij

Discent Nepotes furere.

By: 3

abit mysta, heu abit!

Dolosa uulpes posuit induuias ouis,

Iam se Tyrannuʾ Cæsar Hæreticum probat.

By: 4

Patimurné ciues?

By: 5

urbe densetur phalanx,

Date tela, et ignes, Cæsaris petat caput,

Quidquid͠pt nocere.

By: i

si ͠n Cæsarem

Orco sacramus, rapite uel turpem probri

Huius figuram.

By: 7

rapite, distrahite: iacet

Ferox Tyrannus.

By: 8

funibus uinctum trahant

Plebes per urbem.

By: i

socia succedit suo

Coniunx marito.

By: 3

uter͠q sic solio ruat,

Prout utrius͠q statua de basi ruit.

By: 9

Scelerate Cæsar.

By: io

uile ludibrium soli.

By: 6

Turpis Tyranne.

By: 7

foeda colluuies mali.

By: 8

Legum charybdis.

By: 4

fla͠ma sacroruʾ uorax.

By: 5

Dolosa uulpes.

By: 6

Hæresi infamis.

By:io

probruʾ

Byzantiorum.

By: 2

pestis Orientis.

By: 8

poli,

Soli, soli͠q dedecus.

By: i

mundi furor.

By: 7

Incendium orbis.

By: 4

administer cædium.

By: 3

Ludibrium orci.

By: 5

turgiduʾ uento lutum.

Dory: i

Huc arma miles: chalybe nudato fure.

Dor: 2

Insana plebs.

By: 4

arma date ciues: date

Enses.

Dor: 3

furentem cingite armati globuʾ.

By: 3

Heu me scelesta capita.

By: 5

ciues o date,

Date tela.

Dor: 4

cæde, saucia, feri, neca.

Dor: i

Sequere fugaces Martis animosum genus.

Dor: 5

Ignoscere ensis nesciat; norit latus,

Iugulum͠q plebis fodere.

By: i

prô terræ probra!

---

Insanientis Cæsaris cruduʾ scelus!

By: 2

Reboa´te Coeli templa! pullatum indue

Decore Phoebe syrma.

By: 3

parce.

Dor: 2

͠n licet.

By: 3

Eheu.

Dor: 2

iacet.

Dor: i

sedatus insanus furor

Vulgi impudentis. Scelera sic plecti solent.

Sic in scelestos læsa Maiestas tonat.

1.1.5.3. Scena Tertia.

1Proclus Ethnicus Philosophus Anastasij familiaris
Oraculum consulit de Cæsaris uitæ fine.

2Personæ.
Proclus. Stolo. Popæ. i. 2. 3 4. 5. 6. 7.

Procl₉

Hodie nec astra quidpiam signant polo,

Nec dictat intus Numen, aut prodit liber.

Vmbrosa, & intricata, nubila, et nigra,

Et inuoluta, et dubia præcellunt Proclum,

Aliud agendum est, Cæsari ut fiat satis.

Mactanda Delphis hostia, an potius Ioui

Oraculoruʾ conscio ut ritè litem

Res postulabit. Aduoca hùc Stolo Popas.

Consulta,͠n consulta sunt, quando sophus

Sibi quis͠q fidit, وsilî authores boni

Vult eſse plures causa, quæ fatum legit,

Et ordinatos Numinuʾ lege exitus.

Sed metuo Anasto dubia, perplexa, abdita

In signa Coelum stelleas ponit facesnotas.

Violenta sæpè funera his memini notis

Signa metuo, metuo, ni pandat aliquid

Cortina Phoebi Delphici, aut Numen Iouis.

Adest sacroruʾ Præses, et socij Popæ.

Salue Archymysta, Iupiter sic te beat,

Vt mihi neceſsum est Cæsari arcana, abdita

---

Oraculoruʾ sensa scrutari.

Popa i

Iouis

Ammonis inter sacra, quæ iam nunc paro.

Pro:

Et hoc beatè est.